Espainiako tenplu gailenetako hiru 20 kilometro karratutan. Zalantzarik gabe, Ignaziotar Lurraldea paradisu bat da historiaz eta espiritualtasunez betetako helmugak ezagutu nahi dituztenentzat. Jesus Konpainiaren fundatzaile Loiolako San Ignazioren irudiagatik mugarri historiko izateaz gainera, benetako altxor arkitektonikoak eta euskal arte garaikidearen erakusgarri bikainenak aurkituko dituzu Hiru Tenpluen Bidean.

Ignaziotar Bidea erromes bide bat da, 1522an, Loiolako San Ignaziok, errege-gorteko zaldun zela, egindako ibilbidea birsortzen duena: Loiolatik (Azpeitia) abiatu eta, Jerusalemerako bere erromesaldia jarraitzeko asmoz, Manresa hirira arte egin zuen bidea. Gaur egun, ibilbide natural, kultural eta erlijioso bat da, ehunka pertsonek urtero egiten dutena erromesaldi esperientzia bizitzeko, ondo zehaztutako etapekin eta propio prestatuta dauden helmugetan geraldiak eginez. Gainera, interes turistiko, historiko eta artistiko handiko bidea da: Loiolako santutegia, Zumarragako baseliza eta Arantzazuko santutegia. Aukera paregabea munduaren historia aldarazi zuen gizon baten pausoak ezagutu ahal izateko.

Gustuko badituzu Historia eta istorioak, gozatu egingo duzu Lurralde honetako hainbat bazterretako hormek kontatzen dituzten pasadizo amaigabeak entzuten. Historiaurreko santutegiak lurpean; Bergaran, zientzialari batzuen istorioa kontatzen digun museoa, wolframioa deskubritu eta Europan erreferentzia zientifiko bihurtu zirenena; aurreneko Euskal Unibertsitatea, altxor arkitektonikoa eta Monumentu Historiko Artistiko Nazional izendatua; eta Lagar baserria, XVI. mendekoa, euskal baserrietako bizimodua erakutsiko dizuna. Lurralde hau historiari ekarpen bat egin zioten adimen, obra eta pertsona handietan hain emankorra izan denaren erakusgarri.

Oteiza eta Chillida, edo magia nola egin eta lurralde bateko elementu naturalak eta historikoak arte bihurtu. Gipuzkoak eman dituen nazioarteko bi artista handi hauek burdinaren eta harriaren poetak izan dira, eskulturaren maisuak, sortzailearen prozesu artistikoaren filosofoak, eta artearen eta industriaren binomioaren ordezkari gailenak. Burdina eta hormigoia izan ziren bi artista unibertsal gailen horiek erabili zituzten material nagusiak, industria eta makina-erreminta mendeetan zehar oinarri ekonomiko funtsezkoak izan diren lurralde honetan.

Debaren haranean, Ignaziotar Lurraldetik oso gertu, Debabarrena dago. Eskualde hau izan da Gipuzkoako industri garapenaren gune nagusietako bat. Esan dezakegu euskal Industria Ondareak ordezkaritza ezin hobea duela Eibar eta Elgoibarren, herri dinamiko eta biziak baitira, “lana arte bihurtzen duten lekuak”.

Eibar, aspaldi-aspalditik, burdinaren manufaktura eta eraldaketari dago lotuta. Ospetsuak dira bertako josteko makinak, bizikletak eta eskopetak, eta Armagintzaren Museoak, produkzio horrek azken 600 urtean zehar eskualdean izan duen bilakaera erakusteaz gain, arma bilduma ikusgarria du, XIV. mendekoekin hasi eta gaur egungoetaraino iristen baita.

Elgoibarrek Makina Erremintaren Museo zeharo interesgarria dauka. Horretan omenaldia egiten zaie burdinaren industria egin zuten olagizon, forjari eta abarri, eta gida didaktikoa da, gainera, fabrikazio mekanikoko prozesuetan erabilitako teknologien bilakaera erakusteko.